Is een ploegenrooster wel het beste rooster?
Werktijden vormen een cruciaal aspect van elke organisatie. Een effectief en efficiënt werktijdenrooster kan de productiviteit verhogen, werknemerstevredenheid bevorderen en bedrijfsresultaten verbeteren.
Een veel voorkomend rooster dat wordt gebruikt in verschillende sectoren is het ploegenrooster. Hoewel een ploegenrooster voordelen biedt, zijn er ook nadelen aan verbonden. Het is belangrijk om te begrijpen wat een ploegenrooster inhoudt, welke voorwaarden eraan verbonden zijn, en in welke situaties een andere roostersystematiek wellicht beter geschikt is.
Ploegenroosters: wie, wat, waar?
Een ploegenrooster is een werktijdenrooster waarin medewerkers in verschillende shifts werken. Hierbij worden de werknemers ingedeeld in groepen, die elkaar afwisselen op verschillende tijdstippen. De medewerkers binnen een groep werken standaard samen op hetzelfde moment. Dit soort roosters zijn vaak te vinden in sectoren zoals de productie-industrie, technische dienst, en beveiliging, waar continue dienstverlening of productie vereist is. Er zijn allerlei variaties: tweeploegen, drieploegen, vierploegen, vijfploegen. De benodigde bedrijfstijd bepaalt het aantal ploegen. Ploegenroosters komen voor bij allerlei bedrijven waar buiten kantooruren (ongeveer 9:00 tot 17:00) veel werk is.
Voorwaarden voor ploegenroosters
Er zijn verschillende voorwaarden waaraan voldaan moet worden om een ploegenrooster effectief te laten zijn. Ten eerste moet er voldoende personeel beschikbaar zijn om de ploegen te bemannen, zodat er geen overmatige werkdruk ontstaat en de werknemers voldoende rust krijgen. Dat geldt in feite voor alle roostersystematieken. Daarnaast moet het werkaanbod stabiel zijn en de contractvormen van de medewerkers gelijk zijn. In principe werkt elke medewerker volgens een vast herhalend patroon dezelfde diensten. Als het werkaanbod per week wisselt kan je daar niet op inspelen in ploegendiensten; elke week neemt een ploeg medewerkers precies de diensten van de vorige ploeg over.
Als er ook parttimers in dienst zijn, ontstaat de moeilijke taak om een aantal parttimers te combineren om samen de diensten af te dekken van één of meerdere fulltimers. Verder zouden die parttime medewerkers elkaar dan precies moeten afwisselen met ziekte en verlof, en dat is voor zelfs de meeste bekwame planners lastig. Gelukkig zijn er maatwerk mogelijkheden voor ploegenroosters met parttimers.
Voordelen van ploegenroosters
Een voordeel van een ploegenrooster is dat alle lasten en lusten van het rooster evenredig over alle medewerkers worden verdeeld. Iedereen werkt immers dezelfde diensten. Ook is de voorspelbaarheid hoog, je kan ontzettend ver vooruit kijken welke diensten je op een bepaalde dag hebt en op welke dagen je vrij bent.
Alternatieven
Hoewel een ploegenrooster in sommige situaties goed kan passen, zijn er ook situaties waarin een andere roostersystematiek beter geschikt kan zijn. Bijvoorbeeld, als de productie of dienstverlening niet 24/7 vereist is, kan een vaste dag- of avond team een geschikte optie zijn. Ook zijn er mengvormen mogelijk, waar bijvoorbeeld het weekendrooster vast staat en de doordeweekse diensten elke week kunnen variëren. Of een deel van de medewerkers werkt in een repeterend rooster en een deel in individueel periodieke roosters. In sommige gevallen kan zelfroosteren ook een goed alternatief zijn. Daarmee krijgen medewerkers meer invloed op het rooster.
De gespecialiseerde adviseurs van Syntro denken graag met u mee over de mogelijkheden. Neem contact op om te bespreken wat het beste bij uw organisatie past.
