Wat is de arbeidstijdenwet?

In de arbeidstijdenwet (ATW) staan algemene verplichtingen voor de werkgever die van toepassing zijn voor alle werknemers (er zijn uitzonderingen) van 18 jaar of ouder. In het kort is de werkgever verplicht om

  • een personeelsbeleid te voeren waarbij in de arbeidstijden en rusttijden rekening gehouden wordt met gezondheidsaspecten, alsmede met de persoonlijke omstandigheden van de werknemer (combineren van arbeid- en zorgtaken bijvoorbeeld).
  • te inventariseren wat de effecten zijn van het beleid en daarop te sturen als dat nodig is (bijvoorbeeld als de gezondheid van medewerkers in het geding komt).
  • de arbeids- en rusttijden met begin- en eindtijden van diensten en pauzes te registreren. Deze gegevens moeten minsten 52 weken bewaard blijven.

Hieronder hebben wij alle regels die in de arbeidstijdenwet beschreven staan samengevat. Van sommige regels kan afgeweken worden in de CAO. Deze staan gemarkeerd als (afwijkingsnorm*).

Gezondheidslimieten

Minimale rusttijd en maximum arbeidstijden

Dagelijkse minimum onafgebroken rusttijd

11 uur per 24 uur (1x per periode van 7 x 24 uur in te korten tot minimaal 8 uur)

Dagelijks minimum onafgebroken rusttijd na nachtdienst eindigend ná 02.00 uur.

14 uur (1x per periode van 7 x 24 uur in te korten tot minimaal 8 uur)

Wekelijkse minimum onafgebroken rusttijd

Hetzij 36 uur per periode van 7 x 24 uur
Hetzij 72 uur per periode van 14 x 24 uur, eventueel op te splitsen in perioden van minimaal 32 uur

Minimum rust na een reeks van 3 of meer achtereenvolgende nachtdiensten

46 uur

Maximum arbeidstijd per dagdienst

12 uur

Maximum arbeidstijd per nachtdienst

10 uur

Maximaal vijf maal per 14 x 24 uur , en maximaal 22 maal per 52 weken te verlengen tot 12 uur

Maximum arbeidstijd per week

60 uur

Maximum arbeidstijd per vier weken

55 uur per week gemiddeld, totaal 220 uur

60 uur per week gemiddeld, totaal 240 uur (afwijkingsnorm*)

Maximum arbeidstijd per 16 weken

48 uur per week gemiddeld, totaal 768 uur

Maximum arbeidstijd per 16 weken, bij 16 of meer nachtdiensten in die periode

40 uur per week gemiddeld, totaal 640 uur

Maximum aantal nachtdiensten en Consignatie / Piket

Definitie nachtdienst

Meer dan 1 uur arbeid tussen 00.00 en 06.00

Maximum aantal nachtdiensten

Maximaal 36 nachtdiensten die eindigen na 02.00 uur per 16 weken

Maximaal 140 nachtdiensten die eindigen na 02.00 per 52 weken, of maximaal 38 uren arbeid tussen 00.00 en 06.00 per twee weken (afwijkingsnorm*)

Maximum aantal achtereenvolgende diensten in een reeks met nachtdiensten

7 diensten

8 diensten (afwijkingsnorm*)

Arbeid tijdens consignatie

Arbeid tijdens consignatie vangt aan op het moment van een oproep.

Indien binnen 30 minuten na het einde van een vorige oproep de medewerker opnieuw opgeroepen wordt, wordt de tussengelegen tijd als arbeid gezien.

Minimum arbeidstijd per oproep

30 minuten

Consignatievrije perioden

Per 28 x 24 uur zijn er minimaal 14 perioden van 24 uur en ten minste tweemaal 48 uur vrij van arbeid en consignatie

Consignatie voor en na een nachtdienst

11 uur voor en 14 uur na een nachtdienst is consignatie niet toegestaan

Maximum arbeidstijd per 24 uur

13 uur

Maximum arbeidstijd per week bij 16 of meer keren nachtelijke consignatie in 16 weken

Gemiddeld 40 uur per week

Gemiddeld 45 uur per week, mits bij arbeid uit een oproep in de nacht minstens 8 uur onafgebroken rusttijd is genoten (uiterlijk voor 24.00 uur van die dag)

Sociale limieten

Mededelingstermijn, zondagsarbeid en pauze

Mededelingstermijn

Minimaal 28 dagen van tevoren

Indien dit i.v.m. de aard van de arbeid onmogelijk is worden de rusttijden in ieder geval 28 dagen van tevoren meegedeeld en 4 dagen van tevoren de begin- en eindtijden van de arbeid.

Bij collectieve regeling óf met instemming van de individuele medewerker kan hiervan worden afgeweken (afwijkingsnorm*)

Op zondag wordt geen arbeid verricht ...

Tenzij het tegendeel is bedongen en uit de aard van de arbeid voortvloeit

Tenzij de bedrijfsomstandigheden dit noodzakelijk maken en het medezeggenschapsorgaan en de betrokken werknemer daarmee instemmen

Minimum aantal vrije zondagen

Ten minste 13 vrije zondagen per 52 weken

Minder dan 13 vrije zondagen (afwijkingsnorm*; medewerker heeft vervolgens individueel instemmingsrecht)

Definitie van pauze

Periode van minimaal 15 minuten aaneen waarmee de arbeid tijdens de dienst wordt onderbroken.

Arbeidstijd per dienst langer dan 05.30 uur

Minimaal 30 minuten pauze, eventueel te splitsen in twee pauzes van 15 minuten

Minimaal één pauze van 15 minuten (afwijkingsnorm*)

Arbeidstijd per dienst langer dan 10.00 uur

Minimaal 45 minuten pauze, eventueel te splitsen in meer pauzes van 15 minuten

Minimaal één pauze van 15 minuten (afwijkingsnorm*)

Arbeidstijdenbesluiten (ATB)

Naast de algemene arbeidstijdenwet zijn er in Nederland ook uitzonderingen en toevoegingen bedacht. Deze staan beschreven in het arbeidstijdenbesluit. Sommige regels in het ATB kunnen generiek toegepast worden (mits deze in de CAO beschreven staan). Andere besluiten zijn branche specifiek, zoals in de zorg of treinvervoer. De generieke arbeidstijdenbesluiten staan hieronder beschreven.

Maximale arbeid voor feestdagen

In de 7 dagen voorafgaand aan de feestdag maximaal 2 maal 14 uur arbeid per (nacht)dienst indien de aard van de arbeid of bedrijfsomstandigheden dit in verband met de feestdag met zich meebrengt.

Nachtdiensten in het weekend

Tussen vrijdagavond 18.00 uur en maandagochtend 08.00 uur mogen in afwijking van de wet 12-urige nachtdiensten worden gepland (in plaats van 10).

Betreffende werknemers hebben per 52 weken minsten 26 vrije weekenden van zaterdag 00.00 tot zondag 24.00.

Pauze laten vervallen

In situaties van alleenarbeid of indien door de aard van de arbeid een pauze onmogelijk is, kan de pauze vervallen.

Maximum arbeidstijd per 16 weken bedraagt 44 uur per week (in plaats van 48 uur).

Geconsigneerde pauze

De pauze kan vervallen door onvoorziene omstandigheden.

De verplichting om 14 perioden per 28 x 24 uur vrij van consignatie te zijn is niet van toepassing op geconsigneerde pauze.

Dienstoverdracht

Door overdracht mag de maximum arbeidstijd per (nacht)dienst met 15 minuten worden verlengd, respectievelijk mag de rusttijd met 15 minuten worden verkort.

Referentieperiode seizoensarbeid

16-weekse referentieperiode voor maximale arbeidstijd kan worden vervangen door 52-weekse periode.

Samenvatting van de arbeidstijdenwet

Wilt u een samenvatting ontvangen van de ATW en de algemene ATB? Vul dan hier uw gegevens in, dan sturen wij hem gelijk naar u op. Mocht u de ATW niet hebben ontvangen, kijk dan in uw SPAM-box. Anders kunt u ons mailen op info@syntro.nl.