Wat is een voorwaarts of achterwaarts rooster?

Een voorwaarts of achterwaarts rooster heeft te maken met de volgorde van diensten. Een voorwaarts rooster is een rooster waarbij de diensten met de klok mee wisselen. Dit betekent dat medewerkers bijvoorbeeld van een ochtenddienst naar een middagdienst naar een nachtdienst gaan. Een bekend voorwaartsroterend rooster is het 2-2-2 rooster. Dan worden 2 vroege diensten, 2 late diensten en 2 nachtdiensten gewerkt en vervolgens 4 rustdagen. De voordelen van een voorwaarts rooster zijn:

  • Het is in lijn met ons bioritme: Ons bioritme heeft een natuurlijke neiging om te verschuiven naar latere tijden. Een voorwaarts rooster ondersteunt deze verschuiving.
  • Het bevordert de slaap: Door geleidelijk van ochtend- naar nachtdienst te gaan, hebben medewerkers meer tijd om zich aan te passen aan de nieuwe slaaptijden.
  • Het vermindert stress: Achterwaartse roosters kunnen stress veroorzaken doordat medewerkers tegen hun bioritme in werken.

Een achterwaarts rooster is een rooster waarbij de diensten tegen de klok mee wisselen. Dit betekent dat medewerkers bijvoorbeeld van een middagdienst naar ochtenddienst gaan. Het voordeel om dit toepassen liggen voornamelijk bij de persoonlijke voorkeuren van de individuele medewerker. De dagelijkse rust wordt hierdoor ingeperkt naar 8 uren. Dit houdt in dat een medewerker een korte nachtrust rust. De Arbeidswet staat eenmaal per 7 maal 24 uur toe om de dagelijkse rust in te korten van 11 uren naar 8 uren, maar alleen als dit niet anders te organiseren valt. Het mag dus niet standaard ingepland worden. Hier wordt vaak aan voorbij gegaan.

Er is soms ook discussie over voorwaarts en achterwaartse drieploegenrooster. In een drie ploegenrooster worden iedere week dezelfde diensten gewerkt van maandag tot vrijdag:  5 vroege diensten, 5 late diensten en vervolgens 5 nachtdiensten. Veel medewerkers hebben echter de voorkeur om na de week met nachtdiensten te beginnen met late diensten i.p.v. vroege diensten. Omdat er dan meer rust zit tussen de overgang na de nachtdienst.

Roostermethodieken