Het klinkt logisch, werknemers met weekenddienst hebben vaak een voorkeur voor een weekend op / weekend af structuur: het ene weekend werk je, het andere weekend ben je vrij. Bij kleine contracten zijn belasting en herstel binnen die structuur goed te verdelen. Echter, bij grote contracten wisselen doordeweekse werkdagen om met vrije weekenddagen, en ontstaan afwisselend korte en (te) lange dienstreeksen.
Wij tonen dat in onderstaande roostervoorbeelden.
Om te beginnen is een standaard dagdienstrooster afgebeeld voor een medewerker met een 38-urig contract. Op de woensdag in week 3 heeft hij een adv-dag (vrij) om niet over zijn contractuele arbeidsduur heen te gaan.
In de roostervoorbeelden staan de opeenvolgende weken onder elkaar afgebeeld, dus na het vrije weekend in week 1 volgt de maandag dagdienst in week 2, enzovoorts. In de roosters is een D = standaard dagdienst, V = vroege dienst 7-15 uur, L = late dienst 15-23 uur.
Nu gaan we weekendbezetting plannen door doordeweekse diensten en vrije weekends om te wisselen. De pijlen geven aan hoe het vrije weekend verschuift naar vrije doordeweekse dagen.
Voorbeeld 3 toont het resulterende werkpatroon: vanaf zaterdag op regel 1 t/m vrijdag op regel 2 worden 7 dagen aaneengesloten gewerkt. De adv-dag in week 3 voorkomt dat de medewerker nogmaals 7 dagen achter elkaar moet werken. Om en om is sprake van een werkweekend en een vrij weekend.
In bovenstaande voorbeelden gaat het steeds uitsluitend om dagdiensten. Een wisseldienstrooster met vroege en late diensten is realistischer, zie voorbeeld 4a.
De lange reeks is rood gemarkeerd en bestaat uit 7 aaneengesloten vroege diensten. De ervaring leert dat veel werknemers zo’n lange reeks van vroege starts te vermoeiend vinden. Vaak wordt dan de voorkeur gegeven aan een dienstwisseling binnen zo’n reeks, met als resultaat het rooster in voorbeeld 4b.
De lange reeks is weer rood gemarkeerd. We zien dat door de wisselende diensten het vrije weekend in week 2 is ingekort: een vrij weekend dat start met een vrijdag-avonddienst tot 23.00 uur wordt niet als een volledig vrij weekend ervaren. Eigenlijk is er nu nog maar één vrij weekend over in 4 weken. Feitelijk is het ene nadeel ingeruild voor het andere. Weekend op/weekend af werken is een risico voor de rooster-ergonomie.
In voorbeeld 5 laten we de dwingende weekend op/weekend af regel los ten gunste van een 2 op/2 af-patroon. Eerst weer een dagdienstvoorbeeld. De maximale reekslengte bedraagt nu 5 diensten.
En tot slot in voorbeeld 6 een invulling met vroege en late diensten 2 op/2 af, met twee echte vrije weekends en een maximum reekslengte van 5 diensten aaneen.
Conclusie, het gaat een beetje tegen het gevoel in: vanuit sociaal perspectief is bijvoorbeeld in de zorg en bij de politie weekend op/weekend af min of meer heilig. Echter, een 2 op/2 af-structuur biedt een veel beter perspectief voor de verdeling van belasting en herstel in wisseldienst.
Alle adviseurs van Syntro kennen dit probleem en kunnen met u meedenken over de beste oplossing voor uw situatie. Adviesbureau Syntro is gespecialiseerd op het gebied van arbeidstijden en werken in onregelmatigheid. Met oog voor de verschillende belangen komt Syntro tot een deskundig advies. Heeft u vragen of hulp nodig neem dan gerust contact op!
